Η απόφαση των εκτελεστών της από 15.10.1925 ιδιόγραφης διαθήκης του Πελοπίδα Αγγελή Σταθακόπουλου στις 24.8.1971 για τη διάθεση του αγροτεμαχίου (οικοπέδου) εκτάσεως άνω των εννέα στρεμμάτων στην περιοχή «Άγιος Γεώργιος Λάγγουρα Πατρών», όπου βρίσκεται το σημερινό σχολικό συγκρότημα, προκειμένου να ανεγερθεί το πρώτο Πρότυπο Σχολείο στην Πάτρα υπήρξε αποτέλεσμα κυρίως της διαπίστωσης της αδυναμίας του Δήμου Πατρέων, ως αποδέκτη της περιουσίας του Πελοπίδα Σταθακόπουλου, να προχωρήσει στην ίδρυση και λειτουργία Ορφανοτροφείου Αρρένων στο χώρο αυτό, όπως ήταν η αρχική επιθυμία του διαθέτη, αλλά και στην ανάγκη ύπαρξης και λειτουργίας Πρότυπης Σχολής στην Πάτρα. Έτσι με τη σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Εθνικών Κληροδοτημάτων το οικόπεδο αποσπάστηκε από το λοιπό κληροδότημα Σταθακόπουλου και παραχωρήθηκε, περί τα τέλη του 1971, στο Υπουργείο Παιδείας με σκοπό την ανέγερση κτιριακού συγκροτήματος με δαπάνη του Δημοσίου, όπου θα στεγαζόταν και θα λειτουργούσε το εξατάξιο τότε «Πρότυπον 2ον Γυμνάσιον Αρρένων Πατρών», στο οποίο μάλιστα θα έπρεπε να δοθεί το όνομα του αδερφού του διαθέτη «Νικολάου Αγγελή Σταθακοπούλου».

       Λίγο αργότερα, τον Αύγουστο του 1972, το οικόπεδο παραχωρήθηκε «κατά κυριότητα και άνευ αναταλλάγματος» από το Υπουργείο Παιδείας στο Σχολικό Ταμείο του «Β΄ Γυμνασίου Αρρένων Πατρών» και μάλιστα «επ’ ονόματι της οικείας αυτού Σχολικής Εφορείας», με σκοπό προφανώς την ανοικοδόμηση σχολικού συγκροτήματος με ενέργειες και χρήματα που θα συνέλεγε η Εφορία και όχι πλέον με δαπάνη του δημοσίου, ενώ με υπουργική απόφαση στις 14.9.1972, το Β΄ Γυμνάσιο μετατράπηκε σταδιακά «εις Πρότυπον Γυμνάσιον Πατρών», αρχικά με την εισαγωγή μαθητών για την Α΄ Τάξη οι οποίοι κατά τις εισαγωγικές εξετάσεις στο Γυμνάσιο θα έπρεπε να έχουν συγκεντρώσει βαθμολογία από δεκαεπτά (17) και άνω. Παρά ταύτα όμως, το σχολείο δε διέθετε μέχρι και το Μάρτιο του 1974 δικό του κτίριο, πράγμα που οφειλόταν αφενός σε σύγχυση όσον αφορά τον πραγματικό αποδέκτη της παραχώρησης και άρα ιδιοκτήτη του οικοπέδου, δηλαδή το Β΄ Πρότυπο Γυμνάσιο ή το Β΄ Γυμνάσιο Αρρένων Πατρών, και αφετέρου στο γεγονός, ότι στο Πρότυπο Γυμνάσιο δεν υφίστατο κατά την παραχώρηση Σχολική Εφορία προκειμένου να παραλάβει το οικόπεδο. Με δεδομένο μάλιστα το γεγονός ότι το Πρότυπο Γυμνάσιο Πατρών λειτουργούσε ήδη από τις 16.10.1973 ως ανεξάρτητη σχολική μονάδα και το Β΄ Γυμνάσιο Αρρένων είχε ήδη επανιδρυθεί από τις 27.9.1973, ζητούνταν από το τότε διευθυντή του Ανδρέα Νικολαΐδη η τελική παραχώρηση του οικοπέδου στη Σχολική Εφορία του Προτύπου, που είχε ήδη στο μεταξύ διάστημα συγκροτηθεί, με σκοπό την ανοικοδόμηση σχολικού συγκροτήματος και, όπως παρατηρούσε χαρακτηριστικά, «την δημιουργίαν ενός συγχρόνου Προτύπου Σχολείου, όπερ θα κοσμή την πόλιν των Πατρών και θα τιμά τον Δήμον Πατρέων και τον διαθέτην», αφού και η πρόθεση της επιτροπής των εκτελεστών της διαθήκης Σταθακόπουλου, ήταν η ίδρυση και λειτουργία ενός «Σταθακοπουλείου Προτύπου Γυμνασίου Πατρών» στο οικόπεδο και όχι η στέγαση ενός οποιουδήποτε άλλου από τα υπάρχοντα τότε σχολεία της πόλης.

       Πράγματι με υπουργική απόφαση, στις 17.6.1974 εγκρίθηκε τελικά η παραχώρηση του οικοπέδου «κατά πλήρη κυριότητα προς το «Σχολικόν Ταμείον Προτύπου Γυμνασίου Πατρών και επ’ ονόματι της οικείας Σχολικής Εφορείας», το οποίο έκτοτε ανήκει στο σχολείο, παρά το γεγονός ότι με το άρθ. 40 του Ν. 1566/86 η κυριότητα των κτιρίων των σχολικών μονάδων παραχωρήθηκε στους δήμους καθότι υπάρχει ρητή διάταξη που ορίζει πως η κυριότητα της ακίνητης περιουσίας κάθε σχολείου που αντιστοιχεί σε δωρεά διατηρείται ως έχει.

     Η ανοικοδόμηση του υπάρχοντος συγκροτήματος ολοκληρώθηκε το 1979, οπότε εγκαταστάθηκε και λειτουργεί έκτοτε το σημερινό Γυμνάσιο συστεγαζόμενο με το άλλο του «μισό», το Λύκειο, δηλαδή τις τρείς τελευταίες τάξεις του πρώτου εξαταξίου Πρότυπου Γυμνασίου. Έτσι από το 1972 μέχρι και το 1976 το σχολείο λειτούργησε ως Πρότυπο Γυμνάσιο, από το 197] μέχρι το 1985 ως Πρότυπο Γυμνάσιο και Λύκειο, οπότε με βάση το Ν. 1566/1985 και τη σχετική υπουργική απόφαση μετατράπηκε και λειτούργησε μέχρι το 2011 το μεν Πρότυπο Γυμνάσιο ως «Πειραματικό Γυμνάσιο Πατρών», το δε Πρότυπο Λύκειο ως «Πειραματικό Λύκειο Πατρών», ενώ από το σχολ. έτος 1997/1998 μέχρι και το 2015, φιλοξενήθηκε προσωρινά στις κτιριακές τους εγκαταστάσεις το 2ο Εσπερινό Γυμνάσιο Πατρών.

     Με το Ν. 3966/2011], με τον οποίο καταργήθηκαν τα Πειραματικά Γυμνάσια και Λύκεια και θεσπίστηκε η λειτουργία των «Πρότυπων Πειραματικών Γυμνασίων και Λυκείων», οι δύο σχολικές μονάδες, έπειτα από αξιολόγηση σε εθνικό επίπεδο, μετατράπηκαν, το Γυμνάσιο σε «Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο», και το Λύκειο σε «Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο».Το Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο διαθέτει σήμερα ένα υψηλού μορφωτικού επιπέδου εικοσαμελές διδακτικό προσωπικό, τα μέλη του οποίου κατέχουν στην πλειοψηφία τους διδακτορικούς (PhD) ή μεταπτυχιακούς τίτλους ειδίκευσης (Masters), διακρινόμενο παράλληλα για την εξαιρετική διδακτική και βαθιά παιδαγωγική του εμπειρία, καθώς επίσης και μια μαθητική κοινότητα που αριθμεί εκατόν ογδόντα εννέα (189) μαθητές και μαθήτριες, οργανωμένη σε εννέα τμήματα, τρία ανά τάξη, η οποία διακρίνεται τόσο για τις υψηλές της επιδόσεις στην πρόσληψη και αφομοίωση του διδακτικού αντικειμένου, όσο και για την πολύπλευρη δραστηριοποίησή της σε προγράμματα καινοτόμων δράσεων, όπως περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, πολιτιστικής και θεατρικής αγωγής, αγωγής υγείας, τοπικής ιστορίας, εθελοντισμού κ.ά.

Με το Ν. 4692/2020 η εισαγωγή των μαθητών στην Α΄ τάξη του Πρότυπου Γυμνασίου γίνεται έπειτα από εξετάσεις ή δοκιμασία (τεστ) δεξιοτήτων. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία εκδίδεται μετά από εισήγηση της Δ.Ε.Π.Π.Σ. και γνώμη του Ι.Ε.Π. καθορίζεται κάθε ειδικότερο ζήτημα σχετικά με τον τύπο των εξετάσεων ή της δοκιμασίας (τεστ) δεξιοτήτων, τη διαδικασία υποβολής των αιτήσεων συμμετοχής στις εξετάσεις, τη διαδικασία, τον χρόνο και τα αρμόδια όργανα για τη διενέργεια των εξετάσεων και τη διασφάλιση του αδιάβλητου της διαδικασίας και των αποτελεσμάτων.

Τα Πρότυπα Σχολεία (Π.Σ.) είναι σχολικές μονάδες της δευτεροβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης, οι οποίες στοχεύουν στην καλλιέργεια και τη διάχυση της ιδέας και των πρακτικών της αριστείας στο εκπαιδευτικό σύστημα.

2. Σκοποί των Π.Σ. είναι ιδίως:

α) η ανάπτυξη δράσεων καινοτομίας προσανατολισμένων στην αυτοβελτίωση των μαθητών και την εκπαιδευτική αριστεία,

β) η ανάδειξη και ενθάρρυνση μαθητών με ταλέντα και ιδιαίτερες μαθησιακές δυνατότητες,

γ) η πιλοτική εφαρμογή προγραμμάτων σπουδών, μεθόδων διδασκαλίας, νέου εκπαιδευτικού υλικού, έντυπου και ψηφιακού, νέων διδακτικών εργαλείων, σχολικών εγχειριδίων και καινοτόμων διδακτικών πρακτικών, προσανατολισμένων στην ιδέα και την πρακτική της εκπαιδευτικής αριστείας,

δ) η συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα και η προαγωγή της έρευνας στη διδασκαλία των επιμέρους γνωστικών αντικειμένων, καθώς και στον ψυχοπαιδαγωγικό τομέα, σε συνεργασία με τμήματα και σχολές Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.) και το Ι.Ε.Π.,

ε) η δημιουργία ομίλων αριστείας, δημιουργικότητας και καινοτομίας, στους οποίους μπορούν να συμμετέχουν μαθητές και από άλλα σχολεία της δημόσιας εκπαίδευσης,

στ) η πρακτική άσκηση προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών και η εξοικείωσή τους με ένα περιβάλλον υψηλών διδακτικών απαιτήσεων, σε συνεργασία με τμήματα και σχολές Α.Ε.Ι. των επιστημών της εκπαίδευσης,

ζ) η δημιουργία ενός γόνιμου περιβάλλοντος για έρευνα και η συνεργασία με υποψήφιους διδάκτορες στο πλαίσιο εκπόνησης διδακτορικών διατριβών σε αντικείμενα σχετικά με τις επιστήμες της εκπαίδευσης,

η) η ανάπτυξη επιμορφωτικών δράσεων των εκπαιδευτικών των Π.Σ. σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς των σχολικών μονάδων που ανήκουν στην ομάδα όμορων σχολείων της παρ. 1 του άρθρου 48 του ν. 4547/2018 (Α΄102), σε συνεργασία με τα Α.Ε.Ι. και το Ι.Ε.Π., με στόχο τη διάχυση πρακτικών εκπαιδευτικής αριστείας,

θ) η διοργάνωση σεμιναρίων και ημερίδων και η ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ των σχολικών μονάδων της ομάδας όμορων σχολείων της παρ. 1 του άρθρου 48 του ν. 4547/2018,

ι) η συνεργασία με Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, ερευνητικούς φορείς και κοινωφελή ιδρύματα και

ια) η πιλοτική εφαρμογή προγραμμάτων αξιολόγησης της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου και της υλικοτεχνικής υποδομής των σχολικών μονάδων.

Τα Π.Σ. στελεχώνονται από εκπαιδευτικούς αυξημένων ακαδημαϊκών προσόντων όλων των κλάδων και ειδικοτήτων της δημόσιας εκπαίδευσης, οι οποίοι τοποθετούνται με θητεία στα σχολεία αυτά. Οι ανωτέρω εκπαιδευτικοί επιλέγονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος.

Στα Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ. διενεργείται περιοδική εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση, με σκοπό τη διασφάλιση και τη διαρκή βελτίωση της ποιότητας του προσφερόμενου εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων.

Στα Π.Σ. και ΠΕΙ.Σ. διενεργείται περιοδική εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση, με σκοπό τη διασφάλιση και τη διαρκή βελτίωση της ποιότητας του προσφερόμενου εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων.